Obszary niewiedzy. Lewicowa krytyka literacka
Obszary niewiedzy. Lewicowa krytyka literacka
Redaktor numeru: Piotr Kuligowski Redaktor pomocniczy: Michał Pospiszyl
Piotr Kuligowski, Wczesny socjalizm i przyszłość
DYSKURS / DISCOURSE
Jan Czyński, Przyszłość kobiet (1841) [expand title="Abstrakt"]
[/expand] Anton Jansson, “The Pure Teachings of Jesus”: On the Christian Language of Wilhelm Weitling’s Communism [expand title="Abstract"]Jest to pierwsze polskojęzyczne tłumaczenie broszury Jana Czyńskiego Avenir des femmes, wydanej po raz pierwszy w 1841 roku. W wieku dziewiętnastym tekst ten był łącznie trzykrotnie publikowany we Francji, doczekał się wtedy również tłumaczenia na hiszpański. Czyński był gorącym zwolennikiem i propagatorem idei Charlesa Fouriera. W tej broszurze rozwinął on swe refleksje na temat sytuacji kobiet, poszukując możliwych sposobów poprawy ich położenia. Podstawowym rozwiązaniem ich problemów, wynikających z wad ówczesnego społeczeństwa, była wedle niego ustanowienie nowej organizacji pracy poprzez tworzenie falansterów.
Słowa kluczowe: Charles Fourier, dzwiętnasty wiek, falanster, Jan Czyński, kwestia kobieca
[/expand]The relation between communism and religion is a complex and contested question. In this article I will engage with this question concerning one specific thinker, namely Wilhelm Weitling (1808-1871). Weitling researchers have interpreted religion differently and have seen it as everything from the foundation of all his thought, to a negligible addition to a basically secular theory. In this article I argue that Weitling’s work needs to be understood as expressing a Christian political language, in the sense suggested by the intellectual historian J. G. A. Pocock. Departing from this, this article seeks to unpack the Christian political language of Wilhelm Weitling and to sort out how it is expressed in his three main works.
Keywords:
Wilhelm Weitling, communism, history of political thought, Christian socialism, political language.
RUCH / MOVEMENT
Jan Kozubowski, Ciągłość czy zerwanie? Przyczynek do rozważań na temat historii polskiej myśli socjalistycznej XIX wieku [expand title="Abstrakt"][/expand] François Fourn, Icarian communism between 1841 and 1848: a community of readers [expand title="Abstract"]Celem artykułu jest próba obalenia utrzymywanego w historiografii podziału polskiego socjalizmu dziewiętnastowiecznego na „socjalizm naukowy” oraz „socjalizm utopijny”. Koncepcja „Idei komunistycznej” Alaina Badiou i Slavoja Žižka pozwala na uwypuklenie ciągłości w historii tego odłamu rodzimej refleksji politycznej. Rama „wiecznej idei” została w artykule wykorzystana do porównania programu Gromad Ludu Polskiego z poglądami polskich marksistów, a także do podważenia tez historyków PRL, którzy stworzyli ideologiczną przepaść między wspomnianymi typami „socjalizmów”. Analizując podobieństwa między „romantykami” a marksistami, wyznaczam polskie „niezmienne komunistyczne”, wśród których wyróżniam wiodącą cechę polskiej myśli rewolucyjnej: pozytywnie ujmowaną utopijność. Wskazuję również, że różnice w poglądach dwóch pokoleń socjalistów były zdeterminowane społeczno-gospodarczymi okolicznościami występującymi w dwóch różnych okresach historycznych.
Słowa kluczowe: socjalizm utopijny, socjalizm naukowy, Gromady Ludu Polskiego, utopijność, marksizm, Kazimierz Kelles-Krauz
[/expand]In 1842, readers of Populaire, a journal founded a year earlier by Etienne Cabet, named themselves the Icarian communists. But what was this entity? Was it a party, a communist one, a school of socialism, a network, a movement, a sect? All these words could be used to describe the nature of their bonds which had been developed between 1841 and 1848. Nevertheless, we propose an additional name – a community of readers - for the new, exclusive form of existing together that was invented. These readers not only read but produced texts addressed to other members of the community with whom they also shared money, egalitarian convictions, faith in fraternity, their gratitude and even devotion to Cabet. Belonging to this community engaged the entirety of its members’ lives and developed and affirmed itself in diverse forms. It also involved often painful lessons about a community’s limits, both internal and with respect to the rest of French society, which could barely tolerate its existence.
Keywords: community, Icarian communism, utopian socialism, readers of journals, France, 1848
EKSPERYMENTY / EXPERIMENTS
Aleksander Hołyński, Cabet i Ikaryjczycy (1892) [expand title="Abstrakt"][/expand] Michel Cordillot, Rethinking the failure of the French Fourierist colony in Dallas [expand title="Abstract"]Jest to pierwsze polskojęzyczne tłumaczenie dwóch z łącznie siedmiu części cyklu wspomnień Aleksandra Hołyńskiego o Cabecie i Ikaryjczykach. Zasługują one na szczególną uwagę, ponieważ bazują na osobistych doświadczeniach autora, który podczas swych podróży po Ameryce przebywał w kolonii ikaryjskiej w Nauvoo. Wspomniany cykl tekstów był publikowany w latach 1891-1892 na łamach pisma La Revue socialiste.
Słowa kluczowe: dziewiętnasty wiek, Étienne Cabet, kolonia w Nauvoo, komunizm, ruch ikaryjski
[/expand]It has generally been accepted that the attempt of the French Fourierists to set up a colony in Texas on the eve of the Civil War was a complete failure. But was that really the case? A reexamination of the colony’s legacy will show that it was more complex and far-reaching than previously thought.
Keywords: Fourierism, La Réunion, phalanstery, Texas, the 19th century, Victor Considerant.
VARIA
Simon Springer, Jebać neoliberalizm [expand title="Abstrakt"][/expand]Tak, jebać go. Neoliberalizm jest do bani. Nie potrzebujemy go.
Słowa kluczowe: jebać neoliberalizm; jebać go, do diabła!
RECENZJE / REVIEWS
Ewa Wojciechowska, Jak urodzić samą siebie? [expand title="Abstrakt"]Recenzja książki: Katarzyna Czeczot. 2016. Ofelizm. Romantyczne zawłaszczenia, feministyczne interwencje. Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN.[/expand]Keywords: emancypacja, feminizm, literatura, romantyzm