POLITYKI POPKULTURY: TROPY MARKSOWSKIE W KULTURZE POPULARNEJ

„PRAKTYKA TEORETYCZNA” 4/2014

Nigdy nie istniało zjawisko, które określić by można mianem zhomogenizowanej i jednolitej pod względem swej „interesowności” popkultury. Istniały i istnieją natomiast popkultury kładące w swej specyfice szczególny nacisk na wielość estetyczną, seksualną, polityczną i ekonomiczną towarzyszącą wytwarzaniu i podtrzymywaniu każdego społeczeństwa. To o takich popkulturach, opartych na wielokrotnie sprzecznych mechanizmach produkcji i od-czytania, pisali już klasycy inspirowanych marksizmem Brytyjskich Studiów Kulturowych. W badaniach procesu dekodowania popularnych przekazów podjętych przez Stuarta Halla czy też słynnym analizowanym przez Johna Fiske’a przykładzie subwersywnych zastosowań jeansów realizuje się najpełniej wizja badania popkultury kładąca nacisk na wielość sposobów produkcji i konsumpcji tekstów popularnych.

Jesteśmy przekonane, iż należy powrócić do dyskusji na temat popkultur(y) w perspektywie wielostronnego dyskursu naukowego, uchwytującego złożoność interesów towarzyszącą popularnym fenomenom współczesności. Warto podjąć taką dyskusję właśnie dziś, kiedy dominującą perspektywą refleksji na temat popkultury staje się prosumpcja – zjawisko oddolnej produktywności i kreatywności znoszące klasyczne podziały ideologiczne i ekonomiczne wewnątrz przemysłów popkulturowych. Sytuacja ta skłania do intensywniejszego poszukiwania przykładów krytyki i oporu podejmowanych z pomocą medium uchodzącego do niedawna za jedno z głównych narzędzi podporządkowania ofiar kapitalizmu. Zachęca również do krytycznej rewaluacji historycznych przykładów upolitycznienia kultury masowej/popularnej.

Zapraszamy zainteresowane tematem autorki do podjęcia świeżego i niestandardowego spojrzenia na konkretne zjawiska popkulturowe z wykorzystaniem urozmaiconego zestawu narzędzi metodologicznych, a w oderwaniu od zachodniocentrycznej postawy badawczej. Oczekujemy na teksty podejmujące się analizy popkulturowego mainstreamu, jak i refleksji na temat nieznanych szerszej publiczności (co nie oznacza nie-popularnych) rubieży popkulturowej rzeczywistości (o których pisała Anna Nacher). Szczególnym zainteresowaniem redakcji cieszyć się będą artykuły pisane z metodologicznej perspektywy podporządkowanych – np. marksistowskiej, feministycznej, postkolonialnej, posthumanistycznej – i podejmujące problem (wielo)polityczności współczesnych popkultur, ich przeobrażeń rynkowych i społecznych oraz znaczeń, których nabierają poszczególne przykłady kultury popularnej w procesie kształtowania współczesnego pejzażu kulturowo-ekonomicznego.

- marksizm wobec kultury masowej/popularnej;

- redefinicje kategorii popkultury w kontekście dyskursów mniejszościowych;

- popkulturowe wizje społeczeństwa komunistycznego;

- popkulturowe adaptacje myśli i biografii klasyków myśli marksistowskiej;

- kultura masowa w społeczeństwach realnie istniejącego socjalizmu;

- popkultura w świetle gender studies, krytycznych studiów nad zwierzętami, queer studies;

- relacje miedzy poszczególnymi kanałami popkultury (film, literatura, komiks, telewizja, gry komputerowe) a „politycznością” i „klasowością” konkretnej produkcji popkulturowej;

- popkultura jako poligon klasowej walki o pamięć (reinterpretacje wydarzeń z historii dawnej i najnowszej w poszczególnych tekstach popkultury);

- rekonstrukcja marginaliów globalnej popkultury połączona ze wskazaniem na fenomeny lokalne i sięgające do ludowych korzeni kultury popularnej;

-  język popkultury jako język skolonizowany;

-  reinterpretacje klasyków teorii kultury masowej/popkultury;

- masowość a elitarność współczesnej popkultury – miedzy dyskursem demokratyzującym a wykluczającym;

- ekonomia popkultury – od przemysłu kulturowego Adorna do zbiorowej inteligencji Lévy’ego;

-  subkultury i grupy fanowskie skupione wokół konkretnych fenomenów popkultury a kategorie władzy i oporu;

- masowe eventy popkulturowe (np. sportowe) w perspektywie studiów miejskich, postkolonialnych itp.

1. Nadsyłanie propozycji tematów oraz abstraktów tekstów – do 10 czerwca 2014 roku.
2. Nadsyłanie tekstów (po uprzedniej akceptacji abstraktu i tematu) wraz z abstraktami i słowami kluczowymi w języku polskim i angielskim – do 1 września 2014 roku.
3. Planowana data wydania numeru – około 14 grudnia 2014 roku.