UWSPÓLNIANIE – TO, CO WSPÓLNE JAKO PROCES KRYTYKI, WALKI I ZMIANY

Redaktorzy: Piotr Juskowiak, Jakub Krzeski, Anna Piekarska, Krystian Szadkowski

Język numeru: polski, angielski

Blisko dekadę temu to, co wspólne – rozumiane jako podstawa społecznego, politycznego i gospodarczego współbycia – stało się punktem wyjścia projektu młodych badaczek i badaczy, którzy założyli czasopismo naukowe „Praktyka Teoretyczna”. Gdy wiosną 2010 roku publikowaliśmy jego pierwszy numer, nie mogliśmy przewidzieć, że w ciągu zaledwie kilku lat w orbitę wspólnego namysłu uda nam się wciągnąć tak wiele osób, że nasza „praktyka teoretyczna” może stanowić stale rozszerzający się, inkluzywny projekt, w ramach którego będą wzrastać i spierać się ze sobą tak liczne i tak różne grupy teoretyków i teoretyczek. Stało się tak przede wszystkim dlatego, że nigdy nie byliśmy zainteresowani budowaniem tożsamościowej, hermetycznej zbiorowości, a zamiast tego zawsze stawialiśmy na żywy i dynamiczny proces: uwspólniania pojęć, współmyślenia, komunikacji i wspólnej walki o warunki umożliwiające stałe rozszerzanie tych praktyk. W idei tego, co wspólne – prefigurującej w naszym rozumieniu wszelki zasługujący na swe miano komunizm – widzimy po latach zwornik spajający wspomniany projekt i środowisko. Chcemy dziś zaprosić Was, osoby współpracujące z nami lub śledzące nasz projekt, by raz jeszcze, wspólnymi siłami nie tylko spojrzeć wstecz i podsumować ostatnią dekadę praktyczno-teoretycznej produkcji, ale i zastanowić się, czy wciąż możemy jednoczyć się wokół perspektywy uwspólniania, by owocnie rozwijać wyrastające z naszego zaangażowania obszary namysłu i działania. Innymi słowy, zachęcamy Was do współmyślenia przyszłości tego, co wspólne.

Tytułowe uwspólnianie chcemy rozumieć jako praktykę społeczną, która przekracza partykularyzmy w ruchu budowania niehierarchicznych relacji. Ruch ten jest zatem zawsze procesem przekształcania: przestrzeni, instytucji, form kooperacji, języków, afektów czy kultury, ale – przede wszystkim – siebie nawzajem. Uwspólnianie opiera się więc na zupełnie innych podstawach ontologicznych niż „własnościowe” utożsamianie, prywatyzacja czy upublicznianie, funkcjonujące w obrębie i na rzecz zastanego systemu. Jest procesem dowartościowującym wytwarzanie nowych podmiotowości, przestrzeni, praktyk i rzeczy, który dokonuje się we wzajemnych spotkaniach i poza horyzontem prywatnej własności i rynku, jak również tego, co publiczne i państwa. To właśnie w sile tych wzajemnych oddziaływań widzimy miejsce na wyłonienie się przestrzeni tego, co wspólne i wytworzenie zalążka pełnoprawnej alternatywy dla kapitalistycznych stosunków społecznych. Jednocześnie jesteśmy świadome, że proces ten jest szczególnie podatny na przechwycenie przez obce mu siły i przekierowanie jego energii w stronę działań rządzących się logiką zysku i tożsamości. Dlatego też uważamy, że aby skutecznie stawiać opór przechwyceniu dobra wspólnego przez kapitalistyczne i faszystowskie formy kontroli i władzy, ruch uwspólniania nie może tracić z oczu czerwonego horyzontu marzeń. Uwspólnianie nie jest bowiem sposobem na reformę już istniejącego społeczeństwa, ale antagonistyczną formą jego krytyki i radykalnego wykraczania poza zasady gry rządzące obecnym porządkiem polityczno-gospodarczym. Łączymy je zatem z odkrywaniem nowych możliwości, okupowaniem terenów wciąż jeszcze niewpisanych w mapę kapitalistycznego status quo i tworzeniem zbiorowych podmiotowości w poprzek istniejących dzisiaj podziałów.

Współczesny antykomunizm, czyli reżim wielowymiarowego rugowania tego, co wspólne (z naszej pamięci, wyobraźni i rzeczywistości społecznej), nie ułatwia nam z pewnością tak zarysowanego zadania, szczególnie gdy funkcjonuje on w warunkach indywidualistycznej ontologii neoliberalizmu. Wymazywanie potencjału tego, co wspólne i zarządzanie życiem poprzez konkurencję dąży do zatrzaśnięcia społecznej energii w błędnym kole wyzysku. Wszystko po to, by uniemożliwić konstytucję podmiotowości zdolnych stawić czoło najbardziej palącym wyzwaniom współczesności: kryzysowi w sferze zatrudnienia i nadprodukcji ludzi zbędnych, katastrofie ekologicznej czy wzmożeniu postaw szowinistycznych. W epoce, w której nasze wspólne moce są większe niż kiedykolwiek, a nasze kolektywne i ogólnoplanetarne działania są bezprecedensowo pilne i konieczne, odpór tym tendencjom może dać jedynie horyzont tego, co wspólne, jak również towarzyszące mu praktyki komunizacji.

Zapraszamy do nadsyłania tekstów, które prowadząc namysł w zarysowanych powyżej ramach, będą mierzyć się z najistotniejszymi problemami zwróconej ku przyszłości teraźniejszości. Chcielibyśmy przy tym, aby przygotowywane wspólnymi siłami kolejne dwa numery naszego czasopisma przyczyniły się do wyznaczenia głównych kierunków postępowej praktyki teoretycznej na kolejną dekadę. Nie godzimy się z sytuacją, w której walka o to, co wspólne, zarówno w jej aspekcie teoretycznym, jak i praktycznym, oddolnym i aktywistycznym, jest nieustannie spychana na margines świadomości społecznej, stygmatyzowana i przemocowo tłumiona w bezwzględnej rzeczywistości neoliberalnego kapitalizmu. Należy jej zatem zapewnić należną uwagę, w czym upatrujemy szansy na zwiększenie politycznej sprawczości i kolektywnych mocy jej orędowniczek i orędowników. Taka jest też ambicja najbliższych numerów „Praktyki Teoretycznej”.

Terminy:

Termin nadsyłania artykułów: 1 marca 2020 r.

Planowana publikacja: wrzesień 2020 r.