DOCHÓD PODSTAWOWY

PRAKTYKA TEORETYCZNA - numer 2(12)/2014

Rozpoczęta w latach siedemdziesiątych dwudziestego wieku neoliberalna faza kapitalizmu nie tylko poskutkowała obecnym kryzysem gospodarczym i społecznym, ale zdestabilizowała rynek pracy, wpędzając ogromne rzesze ludzi w bezrobocie, konfrontując z niepewnymi formach zatrudnienia i odbierając podstawowe bezpieczeństwo ekonomiczne. Welfare state zostało sprowadzone do workfare, coraz większą rolę zaczęły odgrywać mechanizmy warunkowości [conditionality] pozbawiając wiele osób środków do godnego życia. Broni się pozostałości państwa opiekuńczego przed imigrantami, rozgrywając różne grupy prekariatu przeciwko sobie. Frustracja doświadczającego chronicznego poczucia niepewności prekariatu w wielu krajach zagospodarowywana jest przez odradzający się neofaszym.

W tym kontekście coraz częściej podnoszona jest idea powszechnego dochodu podstawowego [universal basic income] mającego stanowić rozwiązanie powyższych problemów. Tej koncepcji chcielibyśmy poświęcić kolejny numer „Praktyki Teoretycznej” (2(12)/2014). Serdecznie zapraszamy do współtworzenia go razem z nami!

Ożywiona debata wokół tego pomysłu toczy się w Europie i na świecie od ponad dwudziestu lat, ale w Polsce wciąż pozostaje czymś stosunkowo nieznanym, zarówno w dyskursie publicznym, jak i w środowisku akademickim. Chcielibyśmy to zmienić. Nawiązując do prac takich zwolenniczek i zwolenników UBI jak Guy Standing, Philippe Van Parijs, Andrea Fumagalli, Michael Hardt, Almaz Zelleke, Erik Olin Wright, Ailsa McKay i wielu innych, a także najważniejszych krytyczek i krytyków tego rozwiązania (by wymienić choćby Michela Hussona, Barbarę Bergmann czy Williama Mitchella), pragniemy rozważyć potencjalne konsekwencje, możliwości i sposoby wdrożenia dochodu podstawowego w różnych kontekstach instytucjonalnych, gospodarczych i kulturowych. Czy rzeczywiście rację ma Philippe Van Parijs, gdy określa dochód podstawowy mianem reformy, „która należy do tej samej ligi co zniesienie niewolnictwa lub wprowadzenie powszechnego prawa wyborczego”? I w którą stronę ta reforma mogłaby popchnąć współczesne społeczeństwa?

Zapraszamy również do zgłaszania tekstów z zakresu szeroko rozumianej polityki społecznej, analizy przemian stosunków pracy oraz bezpieczeństwa ekonomicznego. Szczególnie zachęcamy do przysyłania artykułów uwzględniających perspektywę marksistowską, feministyczną i/lub ekologiczną.

Proponowane zagadnienia (nie wyczerpują możliwych tematów):

demontaż welfare state, workfare

prekariat, prekarność, prekaryzacja pracy

uniwersalizm i partykularyzm w polityce społecznej

systemy zabezpieczenia społecznego a nierówności

armia rezerwowa pracy – kapitalistyczna konieczność bezrobocia?

prawa obywatelskie i bezpieczeństwo ekonomiczne

uniwersalne granty pieniężne a bieda i wykluczenie społeczne

mierzenie czasu pracy w kapitalizmie kognitywnym

sytuacja migrantów w różnych systemach zabezpieczenia społecznego

prawo do niepracowania

dochód podstawowy a wzrost gospodarczy (w tym tematyka degrowth)

potencjalny wpływ dochodu podstawowego na genderowy podział pracy

dochód podstawowy a wolność, równość, solidarność

dochód podstawowy a kapitalizm, socjalizm, komunizm

dochód podstawowy a dobro wspólne [the common] i wspólne dobra [the commons]

materialne warunki powszechnej partycypacji, dochód podstawowy a demokracja partycypacyjna

polityczne możliwości wprowadzania dochodu podstawowego

koncepcja gwarancji zatrudnienia [Job Guarantee]

negatywny podatek dochodowy

emerytura gwarantowana

Ważne daty:

1. Nadsyłanie propozycji tematów oraz abstraktów tekstów – do 31 grudnia 2013 r.

2. Nadsyłanie tekstów (po akceptacji abstraktu i tematu) wraz z abstraktami i słowami kluczowymi w języku polskim i angielskim – do 30 marca 2014 r.

3. Planowana data wydania numeru – około 30 sierpnia 2014 r.